Voor het onderzoek naar Magdalena ben ik in Dublin (Ierland) en Sevilla (Spanje) opzoek gegaan naar hun kijk op deze bijbelse figuur. In Dublin was er eigenlijk maar één antwoord op waar Maria Magdalena in de cultuur daar zit: The Magdalene Laundries. Deze instituten waren opgericht om ‘gevallen’ vrouwen op te vangen en op het rechte pad te zetten. Net zoals Jezus dit (vol genade) bij Magdalena gedaan had. Een mooi uitgangspunt, echter met dramatische afloop. Sommige gevallen vrouwen werden namelijk al in de Laundries 'geplaatst' omdat ze er 'te knap' uitzagen of zwanger waren zonder getrouwd te zijn. Ook prostituees werden er ondergebracht of kleine criminelen. Echter allemaal zonder proces, onder dwang en zonder uitzicht op vrijlating. Na geboorte van de babies in de Laundries werden de kinderen bij de moeder weggehaald en in sommige gevallen zelfs verkocht aan families in de VS. De vrouwen zelf werden aan het werk gezet, zonder loon. De grote schaal van deze praktijken is nog steeds niet volledig bekend. Pas in 1970 sloten de laatste Laundries en ex-Magdalenes zijn vaak nu nog opzoek naar hun geadopteerde kinderen, naar mede-gevangen of naar de ware aard van hun opsluiting. In Dublin bezocht ik het enige nog bestaande pand waar ooit een Magdalene Laundry in gevestigd was. Het lugubere pand is geheel verlaten en in slechte staat – zie hier een aantal foto’s. Bekijk ook eens de bijzondere documentaire over de Laundries op Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=FtxOePGgXPs
In Sevilla trof ik een heel andere Magdalena aan. Daar zit de heilige veel meer in het dagelijkse leven verweeft. Zo zijn de meest populaire koekjes naar haar vernoemd (Magdalenas), is er een grote parkeerplaats naar haar vernoemd en is één van de meest populaire plekken om te trouwen de Iglesia de Santa Maria Magdalena. Toen ik de zoon van een vriendin vertelde dat ik deze kerk ging bezoeken vroeg hij me of dat dan een kerk is waar gratis koekjes te verkrijgen zijn. De Magdalena die ik in de kerk aantrof was er één van grote schoonheid, vooral haar gewaad; een kleurrijke schakering met inheemse bloemen en exotische vogels. Verder is de kerk barok, heel erg barok, met goud zover je kan kijken. Verder ontmoette ik een aantal mensen waar ik mee over Magdalena sprak. Hun beeld over haar verraste me. In Nederland staat ze toch vooral bekend om haar prostituee zijn. In Sevilla niet, totaal niet, dat wordt ze echt gezien als een belangrijke apostel, misschien wel de belangrijkste. Sommigen vinden het daarbij heel logisch dat zij wel de vrouw van Jezus geweest zal zijn. Trouwen in een Magdalenakerk is dan ook een heel logische keuze, daar waar ik als Nederlander toch wel mijn vraagtekens bij had.
Mijn bezoeken aan deze twee steden zette de toon van de latere expositie waarin het voornamelijk gaat over de verschillende ideeën die er in de wereld leven over Magdalena. Totaal van elkaar gescheiden personen lijken het te zijn, die in iedere cultuur weer een eigen invloed gehad heeft; van lekker koekje tot zeer dubieus heropvoedingsinstituut.